Gần 130 trường đang đào tạo bác sĩ và cử nhân Luật, siết bằng cách nào?

Hiện cả nước có gần 130 trường đang đào tạo bác sĩ và cử nhân Luật, trong đó hơn 30 trường đào tạo bác sĩ và hơn 90 trường đào tạo cử nhân Luật. Vậy siết lại hai ngành đặc thù này bằng cách nào?

Hơn 30 trường đào tạo bác sĩ, hơn 90 trường đào tạo Luật

Ngày 25/9, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho biết nghị quyết mới chủ trương không cho phép các trường đại học không chuyên đào tạo một số lĩnh vực đặc thù. Chẳng hạn, chỉ các trường Y mới được đào tạo bác sĩ; với lĩnh vực luật, các trường không chuyên sẽ không được đào tạo cử nhân luật, mà chỉ được giảng dạy luật như một môn phối hợp.

Theo thống kê, hiện cả nước có hơn 30 trường đào tạo bác sĩ. Trong đó, khoảng 15 trường công lập như Trường ĐH Y Hà Nội, Trường ĐH Y Dược - ĐH Quốc gia Hà Nội, Học viện Quân y, Trường ĐH Y Dược Thái Bình, Trường ĐH Y Dược Hải Phòng, Trường ĐH Y Dược - ĐH Thái Nguyên, Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam, Trường ĐH Kỹ thuật Y tế Hải Dương, Trường ĐH Y Dược TPHCM, Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch, Trường ĐH Y Dược Cần Thơ, Trường ĐH Khoa học Sức khỏe - ĐH Quốc gia TPHCM, Trường ĐH Y Dược Huế, Trường ĐH Y Dược Đà Nẵng, Trường ĐH Y khoa Vinh và Trường ĐH Kỹ thuật Y Dược Đà Nẵng.

Ngoài ra, có khoảng 15 trường ngoài công lập cũng tham gia đào tạo bác sĩ, gồm Trường ĐH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội, Trường ĐH Văn Lang, Trường ĐH Quốc tế Hồng Bàng, Trường ĐH Nguyễn Tất Thành, ĐH Duy Tân, Trường ĐH Phenikaa, Trường ĐH VinUni, Trường ĐH Tân Tạo, Trường ĐH Yersin Đà Lạt, Trường ĐH Thành Đông, Trường ĐH Đại Nam, Trường ĐH Y Dược Buôn Ma Thuột, Trường ĐH Phan Châu Trinh và Trường ĐH Võ Trường Toản.

Hiện có hơn 90 trường đào tạo và cấp bằng cử nhân Luật. Tuy nhiên, chỉ một số ít là trường có tên 'chuyên Luật' như Trường ĐH Luật Hà Nội, Trường ĐH Luật TPHCM, Trường ĐH Luật - ĐH Quốc gia Hà Nội, Trường Đại học Kinh tế - Luật - ĐH Quốc gia TPHCM, Trường ĐH Luật - ĐH Huế… Những trường này cũng đang đào tạo nhiều ngành khác ngoài Luật.

Ngoài ra, còn hàng chục trường khác có khoa luật và cũng cấp bằng cử nhân Luật như Trường ĐH Ngân hàng TPHCM, Tôn Đức Thắng, Công Thương TPHCM, Kinh tế TPHCM, Ngoại thương, Kinh tế quốc dân…

Siết bằng cách nào?

Ông Phạm Thái Sơn, Giám đốc tuyển sinh Trường ĐH Công Thương TPHCM, cho rằng việc yêu cầu các ngành Y và Luật phải đóng ngay khi không đủ điều kiện giảng dạy là rất khó, thậm chí cực kỳ khó. Nếu siết chặt từ bây giờ, các trường đã mở ngành sẽ xử lý thế nào: Đóng, thu hồi mã ngành, chuyển đổi hay cho phép tồn tại nhưng không được mở mới? Mỗi hướng đều dẫn đến hàng những vấn đề phát sinh pháp lý.

Về mặt pháp lý cũng không thể 'tự dưng đóng ngành'. Luật Giáo dục Đại học và các nghị định hiện hành công nhận quyền tự chủ học thuật của các trường. Khi trường đã mở ngành đúng điều kiện và được Bộ hậu kiểm, ngành đó đã có 'giấy khai sinh' hợp pháp. Nếu muốn rút lại quyền mở ngành, phải có quy định chuyển tiếp, đánh giá lại, kiểm định bắt buộc hoặc xác định vi phạm chất lượng.

Về thực tế, đóng ngành Y và Luật lại càng không đơn giản. Đây là các ngành đặc thù, liên quan đến an toàn xã hội. Các trường đã đầu tư lớn vào cơ sở vật chất, tuyển dụng hàng trăm nhân sự, hợp tác với bệnh viện, viện kiểm sát, tòa án… Yêu cầu dừng đào tạo sẽ gây thiệt hại, phá vỡ cam kết với người học và đối tác.

Vì vậy, hướng xử lý khả thi nhất khi siết chuẩn các ngành đặc thù thường theo hai lộ trình. Thứ nhất, không cho mở thêm ngành mới, nhưng ngành đang đào tạo được tiếp tục trong khuôn khổ mới, giống như 'đóng sổ hộ khẩu': Ai đã có thì dùng, người mới phải theo chuẩn khác - cách ít xung đột nhất.

Thứ hai, chuẩn hóa lại yêu cầu đào tạo, tăng điều kiện bệnh viện thực hành, yêu cầu giảng viên cơ hữu, chuẩn đầu ra… Nếu trường không đạt chuẩn thì bị đình chỉ theo quy trình kiểm định.

Hợp lý nhất là các ngành đã mở được tiếp tục đào tạo, bộ ban hành chuẩn mới, cao hơn và đặc thù hơn, trường không đạt chuẩn trong 3-5 năm phải chuyển đổi, liên kết hoặc bị đình chỉ tuyển sinh, việc mở mới ngành Y - Luật gần như không thể, trừ các trường chuyên ngành.

Nói cách khác, nhà nước sẽ 'siết bằng chất lượng'. Các trường đã mở ngành Y và Luật sẽ không bị đóng nếu đảm bảo chất lượng và đáp ứng yêu cầu hậu kiểm cao hơn, dù có thể bị hạn chế mở thêm mã ngành hoặc quy mô tuyển sinh.

Theo Vietnamnet